Do zimowej wycieczki w góry należy zawsze odpowiednio się przygotować. Bez względu na to, czy idziecie do dolinki, czy też w wyższe partie gór, Tatry zimą charakteryzują się całkiem innymi warunkami niż te, do których większość turystów jest przyzwyczajona. O tym, na co należy zwracać uwagę podczas przygotowania się do zimowej wycieczki opowie Wam przewodnik tatrzański Szymon Rapacz.
Szymon Rapacz jest przewodnikiem tatrzańskim oraz wielkim pasjonatem gór. Jest również współwłaścicielem i trenerem w CrossFit Percepcja – pierwszym i jedynym CrossFitowym Boxie na Podhalu.
O czym należy pamiętać, planując zimową wycieczkę w Tatry?
Słowem wstępu myślę, że każdy powinien mieć pokorę w stosunku do gór, a tym bardziej zimą. Osoby mniej doświadczone powinny poznać tatrzańskie szlaki latem, jeśli oczywiście mają taką możliwość.
Jeśli jednak naszym pierwszym kontaktem z Tatrami jest zimowa wycieczka, należy wybrać łatwy cel, np. dojście do schroniska lub przejście doliny. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że niektóre trasy, które wydają się łatwe i przyjemne, nie zawsze są bezpieczne zimą. Przykładem może być choćby droga do Morskiego Oka – szeroka, wygodna, asfaltowa droga; zimą odśnieżona i ubita, na pierwszy rzut oka nie sprawia żadnych trudności. Jednak teren przy drodze do Morskiego Oka jest bardzo lawiniasty. W górnym jej odcinku znajduje się Głęboki Żleb, którym często schodzą lawiny, przecinające szlak. Należy więc monitorować komunikaty lawinowe TOPR i przy większym zagrożeniu nie planować nawet tak z pozoru prostej wycieczki.
Jak widać, nie można dać się zwieść łatwej na pierwszy rzut oka trasie, zawsze powinniśmy sprawdzić aktualne warunki pogodowe.
A co, jeśli chcemy wybrać się wyżej?
Zimowa wycieczka, powyżej granicy lasu to już coś dla osób bardziej doświadczonych, które znają Tatry. Powinny one posiadać odpowiednią wiedzę co do poruszania się w warunkach zimowych. Należy bezpiecznie wybrać trasę wycieczki, ponieważ zimowe szlaki nie pokrywają się z letnimi. Trzeba znać również swoje możliwości i umieć dobrze je ocenić, aby nie porywać się na zbyt trudną dla nas wycieczkę. Warto pamiętać, że zimą dużo trudniej chodzi się po górach, mięśnie wykonują większą pracę, poruszanie się po śniegu wymaga więcej wysiłku, dlatego też trasa, która w warunkach letnich nie sprawia nam problemu, może zimą okazać się zbyt wymagająca.
Czy do zimowej wycieczki w Tatrach konieczny jest specjalistyczny sprzęt?
Odpowiedni sprzęt umożliwi nam poruszanie się w trudnym terenie. Posiadanie go jest niezbędne w przypadku wycieczki w wyższe partie Tatr, choć może być również przydatny na łatwiejszych trasach. I tak raki mogą nam się przydać już przy dojściu do niektórych schronisk, czy dolin, np. do Doliny Pięciu Stawów Polskich- zimą nawet w prostym terenie nietrudno o poślizgnięcie się, a skutki mogą być poważne.
Do wycieczek w wyższe partie konieczny jest również czekan oraz lawinowe ABC, czyli praktyczny zestaw, pomocny w razie zejścia lawiny. W jego skład wchodzą łopata lawinowa, detektor lawinowy i sonda lawinowa. Jeśli nie posiadamy swojego sprzętu do zimowych wycieczek, bez problemu można go wypożyczyć na miejscu w Zakopanem.
Oczywiście, sam fakt posiadania odpowiedniego sprzętu nie wystarczy – trzeba również umieć się nim posługiwać, najlepiej nauczyć się tego na specjalnych kursach.
Co jeszcze należy ze sobą zabrać?
Musimy dobrać odpowiednią odzież i obuwie, tak, aby niska temperatura i wiatr nie spowodowały wychłodzenia organizmu i odmrożeń. Należy mieć ze sobą kompas i mapę, na wypadek mgieł lub śnieżycy. Jeśli widoczność zacznie się pogarszać, możemy dzięki nim wrócić w bezpieczne miejsce, albo dotrzeć do celu dzięki odpowiedniej nawigacji. Powinniśmy mieć również w plecaku wyposażoną apteczkę, gdybyśmy potrzebowali udzielić sobie lub komuś pomocy.
Jakie zagrożenia mogą czekać w górach podczas zimowych wycieczek?
Przede wszystkim, o czym już mówiliśmy, lawiny. Przed wyjściem na wycieczkę należy zapoznać się z obowiązującym stopniem zagrożenia lawinowego, który można sprawdzić na stronie TPN-u lub TOPR-u.
Każdemu kto zamierza wyruszac w góry zimą polecam Kursy Lawinowe, prowadzone przez uprawnionych instruktorów na kórych możemy dowiedzieć sie wielu przydatnych rzeczy oraz przetestować swoje umiejetności w pratyce np. jak korzystać z lawinowego ABC. Dzięki niemu, w razie zejścia lawiny, będziemy mieli większe szanse na uratowanie siebie i swoich towarzyszy a ćwieczenie ze sprzętem zwiekszą pewność naszych działań co wpłynie na szybkość całej operacji. Warto pamiętać, że w przypadku przysypania przez lawinę, liczy się każda minuta i to, czy podejmiemy działania natychmiast, zanim na miejsce przyjedzie TOPR, może mieć ogromne znaczenie.
Kolejna rzecz to krótszy dzień. Musimy pamiętać, że dzień jest dużo krótszy niż latem i dlatego dobrze wyjść o jak najwcześniejszej porze. Powinniśmy także być przygotowani na powrót nocą i mieć zawsze ze sobą 'czołówkę’ z zapasowymi bateriami w plecaku. Zimą mamy również do czynienia z wydłużonym czasem marszu. Zalegająca warstwa śniegu lub lodu wydłuża w znacznym stopniu długość wycieczki, nie należy więc sugerować się czasami, znajdującymi się na mapie.
Warto również pamiętać, że nie wszystkie szlaki letnie są dostępne zimą, więc przed wyborem trasy należy sprawdzić czy dany odcinek szlaku jest otwarty. Listę zamkniętych szlaków można sprawdzić na stornie Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Co z pogodą? Na co zwracać uwagę?
Przede wszystkim należy wcześniej sprawdzić prognozy, najlepiej w kilku źródłach – jeśli będą niekorzystne, lepiej nie wychodzić albo wyznaczyć sobie adekwatny cel do warunków.
Zwracamy uwagę na wspomniane już wcześniej zagrożenie lawinowe. Prędkość wiatru oraz opady śniegu w dniach poprzedzających nasze wyjście, mają bezpośredni związek z zagrożeniem lawinowym i powinniśmy mieć to na uwadze przed wyjściem z domu. Wiatr w znacznym stopniu zwiększa zagrożenie, ponieważ akumuluje śnieg w różnych zagłębieniach terenu, który może później niespodziewanie „wyjechać”.
Nie bez znaczenia jest również ekspozycja stoków, znajdujących się na trasie naszej wycieczki, w zależności od warunków, na jednych stokach zejście lawiny jest bardziej prawdopodobne – warto to przeanalizować i nie sugerowac sie tylko ilością śniegu jaka spadła danego dnia w górach.Jeśli w Tatrach zapowiadane są mgły i słaba widoczność, lepiej zrezygnować z wycieczek w wyższe partie gór.
Czy chciałbyś coś jeszcze dodać?
Wszystkim wychodzącym w góry życzę tyle samo powrotów co wyjść i samych cudownych chwil w przepięknej górskiej scenerii.
Chodzicie zimą po górach? W jakich miejscach byliście? Gdzie najbardziej Wam się podobało? Podzielcie się opinią w komentarzu!